Broszura informacyjna z programem konferencji oraz niezbędnymi informacjami organizacyjnymi:

EkologiaKostruktywnie_e-broszura

Prosimy o zapoznanie się z regulaminem projektu:

Regulamin projektu

Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Collegium Mazovia.

Prelegenci, którzy wystąpią podczas konferencji naukowej Planowanie Miasta Przyjaznego są nie tylko dobrymi naukowcami teoretykami, ale również doświadczonymi praktykami. Jednakże wszystkich ich łączy wspólny obszar zainteresowań – miasto jako „nisza ekologiczna” współczesnego człowieka, jako społeczny mechanizm, który właściwie zarządzany może być miejscem szczęśliwym i generującym dobro, a źle zarządzany może być piekłem i udręką.  →

Uczestnicy wrocławskiej konferencji Planowanie Miasta Przyjaznego mogli wcześniej  przeczytać streszczenia (abstrakty) wystąpień prelegentów.

Maciej Borsa

Pojęcie „nowej urbanistyki” zwykło się utożsamiać z postmodernistyczną kompozycją, nawiązującą do tradycyjnych form urbanistycznych – ulic, kwartałów i placów. Nurt ten rozpoczął się w Ameryce, jako krytyka modernistycznej doktryny strefowania funkcjonalnego. W Europie natrafił na inny grunt – tu miasta są starsze, bardziej różnorodne, z wyraźnymi historycznymi korzeniami i co najważniejsze mniejsze i rosnące wolniej niż w innych częściach świata. Tu forma miasta zależy bardziej od mechanizmów rządzących jego przekształcaniem, od kształtu architektonicznego poszczególnych obiektów, niż od jednolitego planu. Co więcej, i czego doświadczamy ostatnio z pewnym zaskoczeniem w Polsce, wiąże się to też z kryzysem metodologicznym projektowania urbanistycznego, opartym o wąski paradygmat strefowania funkcjonalnego. Nowa urbanistyka postrzega miasto jako stale rozwijający się twór, powiązany z wieloma procesami toczącymi się w nim i w jego otoczeniu. Projektowanie urbanistyczne, w odróżnieniu od projektowania obiektów, zajmuje się organizacją ciągłego procesu, którego partnerami są władze publiczne, mieszkańcy i przedsiębiorcy. Wśród nich „krąży” ze swymi kompetencjami urbanista, starając się odnaleźć równowagę pomiędzy wieloma sprzecznymi interesami ścierającymi się w przestrzeni miasta.

Dominika Brodowicz

W kontekście ekologii, a szerzej zrównoważonego rozwoju współczesne miasta dotyka szereg wyzwań związanych m.in. z ochroną środowiska, zapobieganiem zanieczyszczeniu powietrza oraz zapewnieniem dostępu do zielonych terenów rekreacyjnych.  W krajach demokratycznych, w których partycypacja społeczna i współdecydowanie stanowią jeden z filarów rozwoju, zadania te często realizowane są na zasadach współrządzenia. Odbywa się to poprzez informowanie, konsultowanie i uczestnictwo w procesach planowania i zarządzania miastami w dwukierunkowym wymiarze, a więc władze miasta <-> społeczność lokalna.

W związku z powyższym w wystąpieniu poruszone zostaną zagadnienia partycypacji,  współpracy oraz dwukierunkowego kształcenia i podnoszenia wiedzy wśród społeczeństwa i decydentów w obszarach szeroko rozumianej ekologii miejskiej. Przedstawione przykłady dotyczyć m.in. projektów The Global Ecovillage Network (GEN), One Planet Living (OPL) i Friends of the Chicago River.

Krzysztof Baczyński

W obliczu zagrożeń środowiskowych i konieczności poszukiwania innowacyjnych metod ochrony środowiska Komisja Europejska wspiera projekty dotyczące innowacji ekologicznych ze szczególnym uwzględnieniem obszarów zurbanizowanych.  W rankingu Eco-Observatory prowadzonego przez KE Polska zajmuje niechlubne przedostatnie miejsce (27 na 28 członków Unii Europejskiej). Dlatego tak istotna jest ustawiczna edukacja ekologiczna społeczeństwa polskiego ze szczególnym uwzględnieniem osób mających bezpośredni wpływ na kształtowanie przestrzeni urbanistycznej. Nieocenioną pomocą w tym zakresie jest poznanie dobrych praktyk stosowanych w krajach znacznie bardziej zaawansowanych w tym względzie. Ważnym elementem projektu Ekologia konstruktywnie są filmy dokumentalne o charakterze edukacyjno-informacyjnym przedstawiające różne doświadczenia zagraniczne. Poszczególne odcinki całej serii filmów przedstawią różnorodność przyjętych podejść i rozwiązań zależnych od skali oraz stopnia trudności projektów.

Podczas pierwszej konferencji zaprezentowane będą m.in.: wspólnota mieszkaniowa, której funkcjonowanie opiera się na zasadach zrównoważonego rozwoju i poszanowania środowiska naturalnego; wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w celu promowania zrównoważonego rozwoju gospodarczego; rewitalizacja i zagospodarowanie śródmiejskich terenów poprzemysłowych; niestandardowa koncepcja planowania przestrzennego polegająca na współdzieleniu miejskich przestrzeni przez wszystkich użytkowników; trzy obiekty biurowe nagrodzone za nowatorskie rozwiązania ekologiczne; przykład realizacji zasad zrównoważonego rozwoju poprzez ekologiczny projekt oraz przyjazny środowisku styl życia mieszkańców; przykład wpisania się zasad zrównoważonego rozwoju w miejski krajobraz architektoniczny oraz ilustracja nowoczesnego i proekologicznego podejścia do rewitalizacji tkanki miejskiej.

Jacek Godlewski

Polityka przestrzenna miast i gmin sprzyja rozwojowi procesu spontanicznej urbanizacji. W wyniku intensywnego wypełniania zabudową bloku urbanistycznego, krajobraz strefy miejskiej oraz podmiejskiej zmienia się, tworząc gęsto zabudowaną przestrzeń. Problemy z zamieszkiwaniem w tych zespołach scedowane są na przyszłych właścicieli, którzy przekonani o opłacalności zakupu, nie zauważają w otoczeniu braku niezbędnych składników do prawidłowego funkcjonowania: miejsc parkingowych, zieleni czy usług podstawowych związanych z: edukacją, kulturą, rozrywką, sportem  i rekreacją. Brak tych składników tworzących przestrzeń publiczną – ogólnodostępną, powoduje zanikanie „jednostek sąsiedzkich”. Obecnie w zespołach miejskich, w ich centrach, lokalizowane są głównie funkcje usługowe oraz mieszkaniowe o dużej intensyfikacji zabudowy, charakteryzujące się maksymalizacją wskaźników przy preferowaniu nieekologicznych rozwiązań architektonicznych.

Janusz Korzeń

Krajowa Polityka Miejska, której projekt jest obecnie dyskutowany, służy ukierunkowanym terytorialnie działaniom państwa na rzecz zrównoważonego rozwoju miast i ich obszarów funkcjonalnych i wspomagać ją powinny podobne dokumenty na poziomie regionalnym. Obowiązujące prawo formalnie sprzyja tak rozumianemu rozwojowi, ale w praktyce wzmacnia procesy suburbanizacji i narastania nieładu w przestrzenie, na co bezpośredni wpływ ma sposób zarządzania przestrzenią i prowadzenia gospodarki nieruchomościami w gminach, a także projektowanie urbanistyczne, służące realizacji odosobnionych przedsięwzięć i nieukierunkowane na tworzenie spójnych przestrzennie struktur. Działania te polegają zazwyczaj na zaspokajaniu bieżących potrzeb inwestycyjnych, nie zawsze spójnych z zasadami zrównoważonego rozwoju i zintegrowanego planowania rozwoju. Poprawę sytuacji w tym zakresie upatruje się w zainicjowaniu współpracy międzygminnej, zwłaszcza w obrębie miejskich obszarów funkcjonalnych, metropolitalnych i aglomeracyjnych.

Katarzyna Sadowy

Planowanie miasta ma wielu interesariuszy: przedstawicieli administracji, przedsiębiorców, mieszkańców, projektantów i ekspertów różnych specjalności. Planowanie partycypacyjne oznacza proces, w którym istnieje płaszczyzna współpracy, dialogu i metody rozwiązywania konfliktów pomiędzy poszczególnymi grupami i uczestnikami procesu. Planowanie partycypacyjne wymaga też zaangażowania, chęci oraz umiejętności ze strony wszystkich jego uczestników. Potrzebne są więc metody i ramy organizacyjne takiej współpracy. W wystąpieniu zostaną zaprezentowane sposoby identyfikowania interesariuszy oraz odpowiednie metody ich angażowania w proces planowania.

Planowanie miasta musi mieć wymiar interdyscyplinarny, w którym zawarte są kwestie przestrzenne, gospodarcze, społeczne i środowiskowe, nie jako oddzielne zagadnienia, ale jako aspekty jednego procesu planistycznego. Dlatego też ważna jest również właściwa analiza zasobów i ryzyk występujących na danym obszarze. Do zasobów miasta zaliczamy elementy przestrzenne, takie jak układ urbanistyczny i krajobraz miejski; budowlane (budynki i budowle), w których rolę odgrywa jakość architektoniczna, stan techniczny oraz dostosowanie funkcjonalne; zasoby naturalne, związane ze środowiskiem przyrodniczym i klimatem; infrastrukturalne, do których zaliczamy uzbrojenie miasta i jego potencjał do dalszego rozwoju; gospodarcze, związane z istniejącymi na terenie miasta przedsiębiorstwami i ośrodkami badawczymi, a także z potencjałem (finansowym, organizacyjnym) i wreszcie zasoby ludzkie, na które składa się wiedza, wykształcenie i kwalifikacje mieszkańców oraz więzi społeczne i kultura. Planowanie musi opierać się na właściwym wykorzystaniu tych zasobów, niwelowaniu przy ich pomocy ryzyk płynących z otoczenia oraz wykorzystaniu pojawiających się w nim szans.

Szczególny nacisk został położony na zagadnienia planistyczne związane ze środowiskiem, wpływ, jaki wywierają decyzje planistyczne na poszczególnych użytkowników przestrzeni miejskiej oraz metody pomiaru i oceny kierunków rozwoju miasta z punktu widzenia rozwoju zrównoważonego.

Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Collegium Mazovia.

Głównym celem przedsięwzięcia jest wypracowanie i promocja zasad zrównoważonego rozwoju na terenach zurbanizowanych. Warunkiem zrównoważonego rozwoju jest umiejętność współpracy międzyludzkiej i międzyinstytucjonalnej, sztuka budowania partnerstwa i współrządzenia dla realizacji wspólnych interesów.

Moderator: dr Maciej Borsa, Szkoła Główna Handlowa – Katedra Rozwoju Regionalnego i Przestrzennego, Prezes Zarządu Towarzystwa Urbanistów Polskich Oddział Katowice. →