Jakie filmy zobaczymy podczas I dnia Konferencji w Gdańsku

KOSOWO (Pristina, Peja, Frizern, Hani i Elezit, Rahovec, Junik)

Po wojnie domowej zakończonej w 1999 roku, sytuacja ekonomiczna i społeczna w Kosowie była dalece nieustabilizowana. W kraju panował chaos nieskoordynowanej odbudowy, zagospodarowanie terenów miało charakter dziki i nielegalny. Brakowało specjalistów, którzy dzięki fachowej wiedzy mogliby wprowadzić ład przestrzenny. Misja tymczasowej administracji ONZ (ang. United Nations Interim Administration Mission in Kosovo; UNMIK) zakładała m.in. odbudowę infrastruktury poprzez regulacje planowania przestrzennego jako niezbędnego elementu realizacji zasad zrównoważonego rozwoju. Prezentowane filmy pokazują rezultaty 10-letniego programu „Making Better Cities Together” realizowanego przez ONZ (UN-Habitat) w ramach „planowania partycypacyjnego”. Przyjęte metody i narzędzia stanowić mogą obecnie modelowy przykład podejścia do planowania urbanistycznego, gdyż dotyczą:

1. integracji i aktywizacji społecznej (wspólne planowanie przestrzeni publicznych)
2. rewitalizacji związanej z ochroną środowiska (zakładanie terenów zielonych, działania przeciwpowodziowe, promowanie zdrowia, zapewnienie bezpieczeństwa w przestrzeni publicznej)
3. edukacji społecznej poprzez zaangażowanie dzieci i młodzieży w procesy planistyczne terenów szkolnych (a więc miejsc, gdzie spędzają znaczną część swojego życia) służących nie tylko celom edukacyjnym, ale także rozrywkowym (place zabaw, miejsca rekreacji, boiska sportowe, gdzie odbywają się koncerty, festiwale, itp.). W działania te angażują się także rodzice, szkoły, urzędy, stowarzyszenia itp.

WŁOCHY (Sycylia – Syrakuzy)

Syrakuzy to piękne antyczne miasto wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO. Nakłada to szereg ograniczeń dla działań rewitalizacyjnych i inwestycyjnych. Prezentowane filmy pokazują, w jaki sposób można wzorcowo i wielopłaszczyznowo przeprowadzić aktywizację zabytkowej, objętej licznymi ograniczeniami inwestycyjnymi dzielnicy:

1. w zakresie architektoniczno-urbanistycznym (przekształcenie zaniedbanych przestrzeni w atrakcyjne miejsca dla mieszkańców i turystów dzięki koncentracji nie tylko na fasadach i powierzchownej tkance miasta, ale także na ożywieniu opustoszałych części miasta z „drugiego planu” – podwórek, zakątków, dziedzińców)
2. przywrócenie znaczenia kultury, historii, tradycji i wartości narodowych poprzez umiejętne integrowanie i splatanie poszczególnych elementów przy jednoczesnym wykorzystaniu nowoczesnych rozwiązań proekologicznych (reaktywacja teatru miejskiego z wykorzystaniem ekologicznego oświetlenia, mechanizmów pochłaniania wilgoci szkodliwej dla zabytkowych malowideł itp., uruchomienie centrum edukacyjnego ukierunkowanego m.in. na ochronę środowiska itp.)
3. aktywizację społeczno-ekonomiczną – przywrócenie drobnej przedsiębiorczości wśród mieszkańców na przykładzie Il Teatro dei Pupi (Teatr Lalek, rodzinna działalność bazująca na produkcji marionetek z materiałów pochodzących z recyklingu), muzeum papirusu (ośrodek kulturowo-edukacyjny) i aktywności gastronomicznej promującej lokalne produkty.

Wszystkie te elementy są ze sobą ściśle powiązane i wzajemnie zależne, a ich udana realizacja stała się wzorcowym przykładem rewitalizacji w duchu zrównoważonego rozwoju.

DANIA (Aarhus, Lystrup)

Tematem dwóch filmów poświęconych Danii będzie gospodarka wodna, m.in. zaskakująco prosta i ekonomiczna metoda uzyskiwania wody pitnej z wody gruntowej, gospodarka ściekowa i produkcja energii.

W Danii wprowadzono obowiązkową politykę dla miast dotyczącą adaptacji do zmian klimatu, głównie w zakresie zapobiegania powodziom i wylewowi wód rzecznych. Pilotażowy projekt w mieście Lystrup pokazuje działania adaptacyjne i ochronne, realizowane m.in. poprzez modyfikację rzeźby terenu.

Niniejszy materiał został opublikowany dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Collegium Mazovia.